25.01.2021 13:30 0 NW/pomorskie.eu

Oddaj swój głos na Kaszubskie Słowo Roku

Źródło:pomorskie.eu

Wybrano pięć najlepszych słów w języku kaszubskim, które biorą udział w konkursie na Kaszubskie Słowo Roku 2020. Propozycje przesyłać można było do 16 stycznia. Teraz wszystko w rękach internautów – to oni zdecydują, które wyrażenie najbardziej pasuje do minionego roku.

Do 31 stycznia 2021 roku internauci mogą oddać swój głos na najlepsze Kaszubskie Słowo 2020 roku. W tym celu należy dodać komentarz z numerem słowa pod wpisem na facebooku.

Finałowe wyrażenia wybrane zostały spośród 94 zgłoszonych przez internautów. Głosowanie ruszyło w niedzielę (24 stycznia). Autorzy trzech słów, które zdobędą największą liczbę głosów otrzymają kaszubskojęzyczne wydanie „Alicji w Krainie Czarów” (kasz. „Przigòdów Alicje w Cëdaczny Zemie”). Słowo, które otrzyma najwięcej ze wszystkich głosów, otrzyma tytuł Kaszubskiego Słowa Roku 2020.

Komisja była zgodna. Trzy słowa wybrała wręcz jednomyślnie – mówi Mateùsz Titës Meyer z Fundacji Kaszuby, członek komisji konkursowej. – Potem postanowiliśmy zrezygnować z mało konkretnych określeń. Na przykład nie wygrało słowo pòszedło, lecz już konkretniejsze kòrónwirusowé pòszedło, bo to drugie dotyczyło całego roku 2020 – opowiada Meyer.

Tylko jedno z pięciu określeń nie dotyczy koronawirusa.

Ciekawe wśród zgłoszeń były słowa, których nie można było znaleźć w internecie lub neologizmy. Jednym z nich jest właśnie finałowy kòrónawërwas — mówi Meyer.

Część zgłoszeń musiała zostać zdyskwalifikowana. Były to słowa, które łamały regulamin, były skierowane bezpośrednio do jakiś osób publicznych lub były wulgarne.

Nie braliśmy pod rozwagę również słów zgłoszonych z błędami ortograficznymi lub z podanym błędnym tłumaczeniem – wyjaśnia Meyer.

Pięć finałowych słów i wyrażeń:

1. Karujta sã! – Wynoście się! Precz! – Elegantsza wersja hasła-hitu Strajków Kobiet. Hasło to zaistniało na Kaszubach podczas protestów przeciwko zaostrzeniu przepisów dotyczących aborcji w Polsce, które rozpoczęły się po wyroku wydanym 22 października 2020 r. przez Trybunał Konstytucyjny. Hasło to wykorzystano także w nakładce na fotografie profilowe w mediach społecznościowych, jako forma okazania wsparcia dla osób protestujących.

2. Kòróna-wirusowé pòszëdło – epidemia koronawirusa – występowanie przypadków zachorowań na określonym terenie i w określonym czasie. Określenie to zaistniało na Kaszubach za sprawą ogólnoświatowej epidemii SARS-CoV-2, znanej w Polsce jako pandemia Covid-19. Jest to połączenie dwóch określeń, pierwszy człon: „kòróna-wirusowé” odnosi się do potocznej nazwy epidemii: „koronawirus”, natomiast drugi człon: „pòszëdło” to tradycyjne, kaszubskie określenie epidemii, zarazy.

3. Kòrónawërwas – koronawirus – koronawirus to najczęściej używane słowo w minionym 2020 r. i ten akurat wirus wywrócił wszystko do góry nogami, po kaszubsku można to nazwać wërwas.

Hasło to nie zostało odnotowane wcześniej w Internecie. Mogło być popularne w użyciu tradycyjnym (w rozmowach). Jest to połączenie dwóch określeń, pierwszy człon nawiązuje do potocznej nazwy epidemii: „koronawirus” – „kòróna-wirus”, a drugi człon to wariacja na temat słów „wirus” i „wërwas”, oznaczającego ambaras, trudność, kłopot, problem, udrękę, utrapienie: „Z tobą to je ale wërwas!” –„Mam z tobą prawdziwe utrapienie”. Wobec tego, dosłowne tłumaczenie określenia „kòrónawërwas” brzmiałoby: „koronaudręka”.

4. Larwa – maska, maseczka – coś, co musimy nosić na twarzy z powodu Covid. To kolejne określenie, które nawiązuje do ogólnoświatowej epidemii SARS-CoV-2, znanej w Polsce jako pandemia Covid-19, lub potocznie: epidemia koronawirusa. Określenie to spopularyzowały kaszubskie media. Za Słownikiem gwar kaszubskich B. Sychty (tom II, s. 331): larwa – 1. maska (Panëszczi noszą larwë. Òn miôł larwã na gãbie); 2. brzydka twarz (Ti twòji larwë wróble bë sã wëstraszëłë.); 3. w ogóle brzydki człowiek, zwłaszcza kobieta (Ta larwa mësli, że òna je piãknô.)

W minionym roku określenie „larwa” odnoszono w sposób szczególny do maseczek i przesłon, noszonych z powodu epidemii SARS-CoV-2, co nadało temu tradycyjnemu słowu nowego znaczenia. W sieci można znaleźć maseczki nawiązujące do barw kaszubskiej flagi oraz do haftu kaszubskiego.

5. Sztërnôstnica – kwarantanna – kwarantanna trwająca 14 dni, np. po kontakcie z osobą zakażoną koronawirusem. Jest to konkursowa propozycja, która także nawiązuje do ogólnoświatowej epidemii SARS-CoV-2.


Czytaj również:

Trwa Wczytywanie...