Lekarze namawiają do badań profilaktycznych

W niedzielę (4 lutego) przypada Światowy Dzień Walki z Rakiem. To dobra okazja do krótkiej refleksji nad własnego stanem zdrowia. I do zaplanowania badań profilaktycznych. Jak bowiem podkreślają lekarze, w przypadku chorób nowotworowych szybkie rozpoznanie schorzenia ma szczególne znaczenie.

Odpowiednio wczesne rozpoznanie choroby nowotworowej zdecydowanie zwiększa szansę na całkowite jej wyleczenie. Niestety, pacjenci często zgłaszają się do onkologa, wtedy gdy objawy nie pozwalają im normalnie funkcjonować. A to z reguły już oznacza poważny stopień zaawansowania nowotworu. Tymczasem lekarze przekonują, że strach przed diagnozą jest irracjonalny. Znacznie bardziej należy obawiać się rozwoju choroby, która pozostanie niezdiagnozowana.

Okazją do kontroli stanu zdrowia może być dzień otwarty Wojewódzkiego Centrum Onkologii w Gdańsku, który odbędzie się w sobotę (3 lutego). W godzinach od 9:00 do 13:00 będzie można uzyskać darmowe porady zdrowotne i wykonać badania, takie jak mammografia czy cytologia (kobiety w wieku 25–59 lat). Będzie można skorzystać z porad dermatologa, onkologa i urologa.

Problem zachorowań na nowotwory nie omija również Pomorza. Według danych z 2014 roku, na choroby nowotworowe zapadło 10 209 mieszkańców naszego regionu. Najczęściej odnotowywano zachorowania na raka oskrzela i płuca, gruczołu krokowego, skóry, pęcherza moczowego, jelita grubego, odbytnicy i żołądka.

Jak podkreśla dr n. med. Iwona Danielewicz, specjalista onkologii klinicznej ze Szpitala Morskiego im. PCK w Gdyni, niepokoić można wysoka zachorowalność na raka płuc. Jednak najczęściej jest to efekt niezdrowego trybu życia, a zwłaszcza palenia tytoniu.

– Rak płuc jest typowym nowotworem odtytoniowym, ponad 90 procent zachorowań występuje u czynnych palaczy. Większość pozostałych zachorowań to skutek biernego palenia. To znaczy, że pacjent sam nie palił papierosów, ale przez wiele lat narażony był na wdychanie dymu tytoniowego. Dzięki szeroko zakrojonym programom profilaktycznym i kampaniom informacyjnym, odsetek osób palących powoli spada. Co ciekawe, najwyraźniej widać ten spadek w populacji młodych mężczyzn. Niestety wśród młodych kobiet liczba palących wciąż wzrasta – mówi Iwona Danielewicz.

Sporym problemem pozostaje też rak piersi. Nie ma konkretnej przyczyny, która odpowiadałaby za zachorowalność na ten nowotwór. Wbrew obiegowym opiniom, wcale nie jest nią dziedziczenie. Jedynie 10 procent zachorować występuje w tym przypadku dziedzicznie.

– Na wzrost liczby wykrytych raków piersi wpływ ma wiele czynników. Na pierwszym miejscu należy wymienić coraz lepszą wykrywalność. Po drugie, wydłużenie średniego czasu życia kobiet powoduje, że odnotowujemy więcej zachorowań u pacjentek starszych, ponad 80-letnich. Z pewnością na wzrost zachorowań na raka piersi ma wpływ szeroko pojęty styl życia. Zła dieta, bogata w tłuszcze, brak aktywności fizycznej, papierosy, alkohol, hormonalna terapia zastępcza – to czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka piersi – dodaje Iwona Danielewicz.

Zarówno w przypadku wykrywania raka piersi, jak i innych nowotworów duże znaczenie mają badania przesiewowe.

Kiedy zalecane są badania profilaktyczne?

– USG piersi – raz na rok po 30. roku życia

– Mammografia – raz na dwa lata powyżej 40. roku życia

– Cytologia – raz na trzy lata powyżej 25. roku życia

– Kolonoskopia – raz na 10 lat po 40. roku życia

– PSA – po 40. roku życia

– Morfologia – raz na rok

Warto również wspomnieć o badaniach genetycznych, które pozwalają ustalić ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej. Mogą z nich skorzystać wszyscy pacjenci, u których w rodzinie wystąpiły nowotwory łagodne i złośliwe, nawet jeśli spektrum występujących nowotworów nie wskazuje na znany genetyczny zespół chorobowy. Do poradni nie obowiązuje skierowanie. Co istotne, można się tam zgłaszać nawet bez wcześniejszej konsultacji ze strony innych lekarzy. Badania prowadzi Wojewódzkie Centrum Onkologii w Gdańsku przy alei Zwycięstwa 31/32 (tel. 58 772 39 50). Poradnia przyjmuje pacjentów w godzinach 14:00–17:00 (w poniedziałki i wtorki) i 10:00–13:00 (w piątki).